O περισσότερος κόσμος νομίζει ότι το λίπος που έχουμε στο σώμα μας, είναι αυτό το «απαίσιο» πλαδαρό πράγμα που αγωνιζόμαστε να περιορίσουμε. Φυσικά και δεν είναι έτσι. Άλλωστε ό,τι έχουμε στον οργανισμό μας επιτελεί σημαντικότατο έργο, για την γενικότερη σωστή λειτουργία του. Για παράδειγμα ακόμα και το απλό λευκό λίπος το οποίο δημιουργείται από υπερβάλλουσα θερμιδική πρόσληψη, λειτουργεί κυρίως ως αποθήκη ενέργειας, ως μονωτικό ή προστατευτικό υλικό και ενδοκρινής αδένας που δέχεται και διαχέει μέσω χημικών ουσιών, διάφορα μηνύματα στο υπόλοιπο σώμα μας. Όμως υπάρχουν και άλλα είδη λίπους τα οποία δρουν ευεργετικά για το σώμα μας.
Από το 2002 οι επιστήμονες άρχισαν να εστιάζουν στο λεγόμενο καστανόφαιο λίπος, που υπάρχει κυρίως στα μωρά και στόχο έχει να διατηρήσει σταθερή την εσωτερική τους θερμοκρασία από το ψύχος. Στους ενήλικους εντοπίζεται αρκετά μειωμένο στη μεσοπλάτια περιοχή, στο λαιμό και στο πίσω μέρος του αυχένα και ενεργοποιείται κυρίως με την έκθεσή μας στο ψύχος, άρα και κατά τους Χειμερινούς μήνες. Σε έρευνα που έγινε ο ιστός αυτός βρέθηκε μόλις στα μισά άτομα ηλικίας 23 – 35 ετών, και μόνο στο 8% στις ηλικίες 38 – 65 ετών. Όσοι δε, είχαν λιγότερο απ’ αυτό το λίπος, στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν υπέρβαροι.
Πως ακριβώς λειτουργεί αυτός ο ιστός;
Μια πρωτεΐνη, η θερμογενίνη (UCR1), που υπάρχει άφθονη στα μιτοχόνδρια (οι παραγωγείς ενέργειας μέσα στα κύτταρα) του καστανόφαιου λίπους, μετατρέπει την ενέργεια των τροφίμων σε καύσιμο. Το ενθαρρυντικό είναι πως επηρεάζει το μεταβολισμό και τη διάθεση της γλυκόζης στα κύτταρα, γεγονός που δρα βοηθητικά στα άτομα με μεταβολικό σύνδρομο και ειδικά με διαβήτη τύπου ΙΙ, όπου η ινσουλίνη αδυνατεί να προωθήσει τη γλυκόζη του αίματος για παραγωγή ενέργειας. Είναι συνεπώς ο ιστός που ενεργοποιεί το μεταβολισμό μας περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, μέσα στον οργανισμό μας.
Υπολογίστε ότι 50gr τέτοιου λίπους «καίνε» 500 kcal την ημέρα. Καταναλώνει δηλαδή περισσότερη ενέργεια κι απ’ το μυϊκό ιστό! Άρα η αύξησή του θα ήταν σωτήρια για όσους θέλουν ν’ αδυνατίσουν
Ένα 3ο είδος, το μπεζ λίπος, έγινε γνωστό το 2012 από τον Μπρους Σπίγκελμαν τησ Ιατρικής σχολής του Παν. Χάρβαρντ. Η διαφορά του από το καστανόφαιο είναι, ότι αυτό υπάρχει διάχυτο στο γνωστό μας λευκό λίπος. Επίσης σύμφωνα με το καθηγητή Ρόναλντ Καν του Κέντρου Διαβήτη της Βοστώνης στο μπεζ λίπος υπάρχουν μεγάλες θεραπευτικές ευκαιρίες, γιατί σε αντίθεση με το καστανόφαιο, είναι σαφώς πιο εύκολα μετατρέψιμο από τον ανθρώπινο οργανισμό. Βρέθηκε μάλιστα ότι μπορεί να παραχθεί και από τη γυμναστική μέσω μιας ορμόνης, της ιρισίνης που παράγεται λόγω της μυϊκής σύσπασης.
Θα μου πείτε, γιατί δεν βρίσκουν κάποιο φάρμακο οι ερευνητές ώστε να ανεβάζουμε το μπεζ και το φαιό λίπος και να τελειώνουμε μια κι έξω με την παχυσαρκία; Σίγουρα γίνονται συστηματικές έρευνες. Ερευνάται κυρίως η δυνατότητα αύξησής του καστανού λίπους στον οργανισμό μας, πέρα βέβαια απ’ την απλή έκθεσή μας στο ψύχος, μέσω της έκκρισης της ορμόνης νοραδρεναλίνης, ή με χειρουργική επέμβαση εμφύτευσης τέτοιου λίπους και ειδικά μετά από λιποαναρρόφηση. Αν τελικά οι επιστήμονες καταφέρουν να ενεργοποιήσουν αυτούς τους βιολογικούς μηχανισμούς κι επιταχύνουν το μεταβολισμό μας χωρίς παρενέργειες, θα είναι ένα σημαντικό βήμα στη θεραπεία τόσο της παχυσαρκίας, όσο και άλλων μεταβολικών ασθενειών.
Ώσπου όμως να βγει όμως το «μαγικό χάπι» που αδυνατίζει χωρίς κόπο και παρενέργειες μπορεί να περιμένουμε δεκαετίες, οπότε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς σήμερα;
Όπως είπαμε όμως, μπορούμε και τώρα να ανεβάσουμε το φαιό και το μπεζ λίπος, δηλαδή το μεταβολισμό μας, με άθληση και μεγαλύτερη έκθεση στο κρύο (κάτω των 16 βαθμών Κελσίου). Πως; Ας βγούμε να τρέξουμε, να περπατήσουμε, να κάνουμε ποδήλατο ή ορειβασία στη χειμερινή φύση. Νομίζετε ότι θα κρυώνετε; Σε 10 μόλις λεπτά θα το ξεπεράσετε και σε μισή ώρα θα ζεσταινόσαστε. Εμπρός λοιπόν!
ΤΣΙΛΙΜΙΓΚΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ (διαιτολόγος – λιπιδιολόγος) Διασκευασμένο απόσπασμα από το βιβλίο μας «ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ, 2ο μέρος».
Άν πιστευεις ότι μπορεί να χρειαστείς λίγο παραπάνω βοήθεια για να κάψεις το λευκό λίπος, εμείς σου προτείνουμε τα παρακάτω: