Μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις που μας κάνουν οι άνθρωποι που γυμνάζονται εντατικά είναι: «να πάρω πρωτεΐνη ή αμινοξέα»; Η απάντηση είναι καταρχήν ότι η χρήση του ενός δεν αναίρει το άλλο, ωστόσο υπάρχει περίπτωση να χρειάζεσαι μόνο κάποια συγκεκριμένα αμινοξέα ή μόνο πρωτεΐνη, ή ακόμα και κανένα από τα δυο.

Φυσικά η απάντηση είναι καθαρά εξατομικευμένη κι ανάλογη με τις αθλητικές απαιτήσεις, την οργανική και μυϊκή κατάσταση του ατόμου, τις καθημερινές του συνήθειες, το διαιτολόγιό του και φυσικά διάφορους άλλους ατομικούς παράγοντες! Πρέπει να γίνει κατανοητό πως και η πρωτεΐνη και τα αμινοξέα είναι συμπληρώματα αθλητικής διατροφής, τα οποία χρειάζονται μόνο όταν οι ανάγκες μας για τα θρεπτικά αυτά συστατικά είναι τέτοιες που δεν καλύπτονται μόνο με τη διατροφή, ή όταν εξακριβωμένα από γιατρό ή διαιτολόγο υπάρχουν ελλείψεις στη διατροφή μας.

Οι πρωτεΐνες είναι μαζί με τους υδατάνθρακες και τα λίπη ένα από τα 3 βασικά θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο άνθρωπος. Άρα τη θεωρούμε και είναι τροφή. Οπότε και η πρόσληψή της θα ήταν ωφέλιμη σε αθλητές οι οποίοι για διάφορους λόγους θέλουν ή χρειάζονται να ενισχύσουν την φυσική πρωτεϊνική πρόσληψη από την τροφή τους. Ένα shake πρωτεΐνης είναι ένα εύκολο υποκατάστατο όταν δεν έχουμε αρκετή πρωτεΐνη στο φαγητό μας ή όταν για τον οποιοδήποτε λόγο η φυσική πρόσληψη τροφής δεν γίνεται με τον τρόπο που πρέπει(πχ. Έλλειψη χρόνου ή παραλείπουμε γεύμα λόγω προπόνησης, είμαστε χορτοφάγοι κτλ.)

Τα δε αμινοξέα είναι οι δομικοί λίθοι των πρωτεϊνών, δηλαδή τα επιμέρους συστατικά από τα οποία αποτελείται μια πρωτεΐνη. Υπάρχουν διάφορες μορφές που κυκλοφορούν στο εμπόριο, τα οποία καλύπτουν διάφορες αθλητικές ανάγκες και μπορούν να φανούν χρήσιμα κυρίως σε προχωρημένους αθλητές.  Οι αθλητές αυτοί, απαιτούν συγκεκριμένα αμινοξέα σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, ώστε να βγάλουν τις προπονήσεις τους ή να αποδώσουν καλύτερα. Τα βασικά αμινοξέα που χρησιμοποιούνται είναι τα BCAA (αμινοξέα διακλαδωτής αλυσίδας δηλαδή: Λευκίνη-Ισολευκίνη-Βαλίνη) αμέσως μετά την προπόνηση για αποκατάσταση, η αργινίνη πριν την προπόνηση γι’ αυξημένη παραγωγή ΝΟ*, η γλουταμίνη πριν και μετά την προπόνηση για μείωση του μυϊκού καταβολισμού και φυσικά υπάρχουν και πολλά ακόμη, τα οποία συμμετέχουν σε διάφορες λειτουργίες του σώματος όπως η πέψη, η εγκεφαλική λειτουργία,  η πρωτεϊνική σύνθεση στους μυς, η ρύθμιση της ενέργειας, του pH και του μεταβολισμού, κτλ.

Γίνεται κατανοητό λοιπόν πως η χρήση αμινοξέων δεν σημαίνει πως ένας αθλητής δεν μπορεί να πάρει και πρωτεΐνη ή το αντίθετο, δηλ. αν παίρνει πρωτεΐνες δε μπορεί να χρησιμοποιεί και αμινοξέα. Ωστόσο η πρόσληψη κι ο ημερήσιος καταμερισμός αυτών των αθλητικών συμπληρωμάτων, δεν είναι κάτι απλό. Απαιτείται επιστημονική προσέγγιση από αθλητίατρο ή αθλητικό διαιτολόγο, γιατί οι υπερδοσολογίες κι η κακή χρήση τους μέσα στο ημερήσιο διαιτολόγιο μπορεί να επιφέρουν δυσάρεστες εκπλήξεις, όχι μόνο στις αθλητικές επιδόσεις αλλά και στη γενικότερη κατάσταση της υγείας μας.

-Δείτε έδω ένα γενικό οδηγό του Bodystore για το πότε και σε τι ποσότητες να παίρνετε τα συμπληρώματα πρωτεϊνης ή αμινοξέων.

ΤΣΙΛΙΜΙΓΚΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ (διαιτολόγος – λιπιδιολόγος, SCOPE ειδικός στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, Αντιπρόεδρος Ελλ. Ερ. Ινστ. Επιστημον. Διατροφής Αθλητών)

* Nιτρικό οξείδιο (ΝΟ) - χημική ένωση  η οποία βοηθά στη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τη ροή αίματος και κατά συνέπεια την τροφοδότηση οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στους μυς που την έχουν ανάγκη.